Pratsj!

Tijdens het zoeken naar insecten werd er volop gegraven. Eén van de kinderen had bedacht dat de bodembeestjes naar boven zouden komen als je water op de grond zou gieten. Deze hypothese werd beproefd maar helaas: geen beestjes. Wat er wel ontstond was een kleine modderpoel en dat was ook wel erg interessant. Er ontstond spontaan een nieuwe activiteit: lekker 'pratsjen'!

 

Spelen met wind

Het sneeuwt!

Ik heb wegens een vrije dag geen kinderen in de buurt, maar dat weerhoudt me er niet van om naar buiten te gaan en iets winters te creëren. Ik heb geen excuus nodig. Tijd om het kind in mezelf weer eens lekker los te laten gaan!

Voilá  (:

Joepie, het regent!

Lekker Hollands klagen over het weer
Het is herfst en dat betekent dat het bij tijd en wijlen pijpenstelen regent. Deze weersomstandigheid, vaak vergezeld door wind en kou, nodigt doorgaans niet onmiddellijk uit tot buiten spelen. Eerder tot klagen en mopperen. Voor sommige kinderen is het een perfect excuus om zich achter een computer te installeren. Andere kinderen moeten hun fysieke energie na een lange schooldag kwijt en zorgen ervoor dat er ook binnen een onstuimig klimaat heerst. Terwijl we de kinderen achter het beeldscherm aansporen om eens iets te doen waar geen beeldschermen en controllers aan te pas komen, proberen we de luidruchtige wildebrassen tot kalmte te manen. Dit blijkt keer op keer makkelijker gezegd dan gedaan.

“Waarom gaan we niet naar buiten?” vraagt één van de stuiterende kinderen.

Ja, waarom eigenlijk niet? Wij, zowel de kinderen als de pedagogisch medewerkers, bezitten een breed smoezenscala. Het is koud. De speeltoestellen zijn nat. Ik heb geen waterdichte jas bij me. Mama wil niet dat mijn kleren vies worden. Als het regent mag ik alleen met laarzen naar buiten. Ik heb een loopneus. We krijgen de kinderen toch niet naar buiten met dit weer. De juf wil niet met ons naar buiten met dit weer. Regen is stom. Enzovoort. Sterke argumenten?

Ik denk terug aan de Waldhort (de BSO zonder muren en plafond) die ik in Berlijn heb bezocht. Weer of geen weer, de kinderen spelen er buiten en presteren het om zich in elk weertype te vermaken. De pedagogisch medewerkers hanteren daar het motto: slecht weer bestaat niet, slechte kleding wel. Ze zijn op alles voorbereid. Ik herinner me de artikelen van Richard Louv over ‘scharrelkinderen’. Ook ons eigen pedagogisch beleid, waarin het belang van buiten spelen wordt genoemd, flitst even voorbij in mijn gedachten.

Maar wat gaan we dan doen?
Slecht weer heeft veel meer te bieden dan je aanvankelijk zou denken. Je kunt er zelfs van leren! Probeer maar eens je evenwicht te bewaren als het hard waait, of een bal over te gooien. Kun jij een druppel vangen op je tong? Over een plas springen? Heb je wel eens een regenmeter gemaakt? Kun je je nog herinneren hoe mooi het eruit ziet als je handen vol gekleurde herfstbladeren omhoog gooit en in de wind laat dwarrelen? En kun je ze weer vangen? Je kunt in de wind van alles laten wapperen, zoals linten of gekleurde stroken crêpepapier, ballonnen aan een touwtje, een vlieger. Waarom zou je alleen in de zomer waterballonnen gebruiken? Met een regenpak en laarzen aan is het tijdens een plensbui ook heel leuk. Wat dacht je van een paraplu-estafette? Of schuilen in een zelfgetimmerde hut terwijl de regen op het dak tikt en de geur van natte aarde en gras je reukzin prikkelt. Kinderen vinden ‘blubber’ vaak machtig interessant, met stokken kun je daar lekker in roeren. Voeg voor de grap eens wat zeepsop toe. En stamp eens met z’n allen heel hard op de grond, komen de regenwormen al naar boven?

 

Nog meer spelletjes voor in de regen:

-         Droog overlopen:
Dit is een estafettespel. De spelers van een ploeg staan onder een afdakje of ergens anders op een rij in het droge. Ze moeten zo vlug mogelijk naar de overkant op de volgende manier : speler 1 heeft een paraplu en neemt speler 2 bij de hand. Samen lopen ze naar de overkant. Daar blijft speler 1 staan, terwijl speler 2 met de paraplu terugloopt om speler 3 te gaan halen. Speler 3 haalt dan speler 4 op, enz... tot de laatste twee overgelopen zijn.

-         Twee is te weinig, drie is teveel:
De spelers staan per twee onder een paraplu, verspreid over het terrein. Twee paraplu-loze spelers zijn tikker en prooi die achter elkaar aanzitten. Als de prooi echter rechts onder een paraplu gaat staan, wordt de meest linkse speler onder die paraplu de prooi, die dan verder achtervolgd wordt en zijn toevlucht moet zoeken onder een andere paraplu. Als de prooi aangetikt wordt, worden de rollen omgewisseld en wordt de tikker prooi.

-         Wandelen als een rups:

Neem een lang stuk zeil en knip hier in de lengte zoveel gaten in als er kinderen zijn. De kinderen steken elk hun hoofd door een gat en staan met de rest van hun lichaam onder het zeil. Nu kan er relatief droog gewandeld worden, als een rups, dus wel in de maat blijven stappen.

En waar is dat goed voor?
Buitenspelen bevordert de weerstand, helpt bij het opbouwen van conditie, biedt allerlei zintuiglijke ervaringen, bevordert de motorische ontwikkeling, stimuleert eigen initiatief, biedt frisse lucht, daagt uit de natuur te verkennen, is een manier om energie kwijt te kunnen zonder aan allerlei regels te moeten denken (niet rennen, niet schreeuwen, niet knoeien…). En wat voor het kind het allerbelangrijkst is: buitenspelen is leuk! Ook als het regent.

Tips voor de pm’er:

-          Schaf plastic regenponcho’s aan voor de kinderen. Van vuilniszakken kunnen de kinderen zelf poncho’s maken.

-          Vraag ouders te klein geworden regenlaarzen aan de BSO te doneren.

-          Vraag ouders hun kinderen naar het weer te kleden of geschikte kleding en schoeisel mee te geven.

-          Geef het goede voorbeeld; mopper niet te veel over het slechte weer.

-          Droog je na het buitenspelen goed af en drink met z’n allen thee of warme chocolademelk.

Tot slot zou ik willen pleiten voor regenponcho’s van de zaak. Als elke pedagogisch medewerker een poncho op het werk heeft liggen, wordt de drempel naar buiten ten tijde van slecht weer misschien wat lager. En met een mooi bedrijfslogo op je rug, krijgt de baas er ook nog wat promotie voor terug.

Friendly fire

Als ex-padvinder heb ik de nodige kampvuurervaring op mijn naam staan. Ooit heb ik zelfs een insigne verdiend voor 'verantwoord fikkie stoken'. Ik herinner me nog goed hoe leuk en spannend ik de kampvuurdagen vond. We leerden niet alleen hoe je een kampvuur maakt en brandend houdt maar ook wat je er vervolgens mee kunt en hoe je er op een veilige manier mee omgaat. Typisch Scouting, maar waarom zou dat op de BSO niet kunnen?

Vandaag besloot ik op de BSO een kampvuurmiddag te houden. Hout sprokkelen, vuurkorf regelen, voorzorgsmaatregelen treffen, de regeltjes doornemen met de kids en van tevoren deeg kneden. De meeste kinderen vonden het 'vet cool' en een aantal sloeg het vuur eerst vanaf een wat grotere afstand gade. We zouden ons eigen stokbrood gaan maken. Dat leverde nogal wat verwondering op: hoe kan dat nou? Simpel: je neemt een stok, kneed er wat deeg omheen, houdt het boven het vuur en dan is het een kwestie van draaien en wachten.

   

Natuurlijk kon ik het niet laten de kids kennis te laten maken met mijn favoriete kampvuuractiviteit: marshmallows roosteren. Zodra de broodjes klaar waren om af te koelen, werden de spekkies op de stokken gespietst en enthousiast boven het smeulende vuur gehouden. Al snel kwamen ze erachter dat marshmallows veel sneller klaar zijn dan broodjes dus na een paar zwartgeblakerde kleffe propjes gecreëerd te hebben, kwamen de echte lekkernijen tevoorschijn. Pletten tussen twee biscuitjes en smullen maar!

Kunnen wij het maken? Nou en of!

Het is ein-de-lijk weer een mooie, zonnige dag dus naar buiten met de kids! We zijn bijna de hele dag bezig geweest met het timmerproject. In Berlijn was ik onmiddellijk helemaal weg van 'Kolle 37' - de avontuurlijke bouwspeelplaats en besloot een hele berg timmerhout bijeen te sprokkelen zodat ik dat op mijn eigen BSO ook kon realiseren. Eerst hebben we het project voorbereid: hout verzameld, pallets gesloopt, spijkers verwijderd en natuurlijk plaats gecreëerd om te bouwen.

De kids vonden 't geweldig! Er werd bijzonder fanatiek getimmerd en gezaagd (en ik heb geen pleister hoeven plakken!), zó enthousiast dat we halverwege de dag bij de bouwmarkt om meer resthout zijn gaan bedelen. Na een dag hard werken is er een prachtige benedenverdieping gebouwd, compleet met waterdicht dak. Het zit zo degelijk in elkaar dat er binnenkort een tweede verdieping op gebouwd kan worden!

 

Praktikum Montessori Kinderhaus Naunynstrasse

De tweede stagedag bracht ik door op een andere groep maar de dag begon er hetzelfde: ontbijt, vrij spel, ochtendkring. Omdat het mooi weer was, gingen we daarna met de hele groep naar buiten om met water te spelen. Het ging er allemaal lekker vrij aan toe. Kinderen die in hun blootje rond wilden lopen, mochten dat. Kinderen die helemaal aangekleed wilden blijven, werden daar ook vrij in gelaten. Het kind staat centraal en heeft hier veel te kiezen.

 

Na de lunch mochten de kinderen weer buiten spelen en lieten ze me zien hoe behendig ze zijn. Binnen een paar seconden hingen ze in de bomen! "Wat mogen jullie veel!" zei ik tegen de kinderen. Zij vonden dit heel normaal. "Zijn er ook dingen die niet mogen hier?" vroeg ik. "Ja, met de voetbal, maar dat geeft niks hoor!"

Je kunt het dak op!

Via een ruim en licht trappenhuis met glazen overkoepeling kun je het dak bereiken. Het dak is een ongelooflijk mooie buitenruimte waar de PM'ers begrijpelijkerwijs graag komen met de kinderen. Het is een groene oase van rust en ruimte. Er kunnen activiteiten gedaan worden, er staan kleurige bloemen en geurige kruiden en er is een avonturenstukje waar de zintuigen van de kinderen worden aangesproken. Een fantastische oplossing voor een grote buitenruimte in de drukke binnenstad!

Parkeer hier je kind!

De INA-Kita Dresdenerstrasse ligt in het hart van Kreuzberg. Mijn mond viel open van verbazing toen we arriveerden. Dit was niet zomaar een kindercentrum; dit was een omgebouwde parkeergarage!

In het kader van de International Building Exhibition 1986 heeft de architect Spangenberg een ongebruikte parkeergarage omgetoverd in een prachtig kindercentrum. Het gebouw heeft drie verdiepingen waarin door het glazen dak veel natuurlijk licht valt. Ook is er een enorme gymzaal in de kelder en het pronkstuk van het gebouw is een gigantische daktuin die midden in de drukke stad een groene oase van rust vormt.

Het centrum biedt opvang aan ruim 130 kinderen in de leeftijd van 1 tot 6 jaar. Er zijn zeven groepen, ingedeeld naar leeftijd en afhankelijk van de leeftijd bestaan de groepen uit 14 tot 24 kinderen. Op elke groep werken drie PM'ers. Het bijzondere is dat de PM'ers de groep volgen, zo hebben de kinderen van begin tot eind dezelfde leidsters en ervaren ze een hoge mate van continuïteit.

40% van de kinderen heeft een ander land van herkomst (voornamelijk Turkije); er zijn momenteel wel 22 verschillende nationaliteiten aanwezig. In elke groep is een PM'er aanwezig die vloeiend Turks spreekt zodat de ontwikkeling van de moedertaal ook gevolgd kan worden. Daarnaast vergemakkelijkt dit de communicatie met de ouders. Ook zijn er 'Integrationskinder' aanwezig; kinderen die om de een of andere reden extra aandacht en begeleiding nodig hebben. 

   

Midden: de ondergrondse gymzaal 

's ochtends deelt de groep zich in kleinere groepjes en kunnen de kinderen aan allerlei activiteiten deelnemen. De kinderen worden geobserveerd en naar aanleiding van hun interesses, mogelijkheden en vragen wordt een programma aangeboden. De rode draad in het werk vormt ook hier het Berliner Bildungsprogramm. Er wordt veel waarde gehecht aan de band en samenwerking met ouders. Er worden dan ook veel projecten gedaan waaraan ouders enthousiast meewerken: van kinderkunsttentoonstellingen tot vlooienmarkt en van voorleesuurtjes tot 'slaapfeestjes'. Er is zelfs een speciaal oudercafé ter bevordering van sociale contacten.

  

Links: aandacht voor verschillende culturen

Midden: aandacht voor diversiteit

Rechts: kinderparticipatie